Λίγα λόγια για το Ιστολόγιο...

Ο τίτλος του ιστολογίου ήταν αρχικά" ιστοημερολόγιο", όμως για καθαρά πρακτικούς λόγους (για να το βρίσκουν εύκολα οι μαθητές ) άλλαξε σε Ιστολόγιο της Ελένης Ζάχου.
Πιστεύω στην ελεύθερη διακίνηση του εκπαιδευτικού υλικού και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κατά το δοκούν ό,τι υλικό θέλετε.
1. Στη δεξιά μπάρα βρίσκονται : υλικό για μαθήματα,φιλικά ιστολόγια κ. α

2. Στο κέντρο εμφανίζεται η καθημερινή ροή των αναρτήσεων ( με διάφορα θέματα)

3. Στην αριστερή μπάρα εμφανίζονται εργασίες -συμμετοχές μου σε εκδηλώσεις και προγράμματα

ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Νέ σελίδα Θρησκευτικα Β΄Γυμνασίου ΝΠΣ
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! καινούρια σελίδα με τα νέα προγράμματα σπουδών
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! καινούρια σελίδα με Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή (δεξιά)

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

28η Οκτωβρίου 1940 οι εικόνες αφηγούνται

της Σταυρούλας: 28η Οκτωβρίου 1940: Για μια μέρα ας αφήσουμε στην άκρη την πολιτική και τα οικονομικά και το προσφυγικό και τους δανειστές και το κουαρτέτο. Για μια μέρα ας α...

Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός: «Οι Ιεράρχες της Ελλάδος δεν τουφεκίζονται. Απαγχονίζονται».

28 Οκτωβρίου 2015
28η Οκτωβρίου 1940.  28η Οκτωβρίου 2015.  Γιορτάζουμε και σήμερα την εθνική επέτειο, σε μία εποχή δύσκολη, με προκλήσεις έντονες αλλά και  αμφισβητήσεις. Σε μια εποχή που απουσιάζουν τα πρότυπα, τα οποία έχουν αντικατασταθεί από «φιγούρες»!  Η ιστορία είναι εδώ, για να μας θυμίζει τι σημαίνει να αγωνίζεσαι για υψηλά ιδανικά – στη συγκεκριμένη περίπτωση για την πατρίδα –  ακόμη κι αν τα δεδομένα είναι εναντίον σου.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ο Μουσολίνι βασιζόμενος στην περιορισμένη υλική δύναμη του ελληνικού στρατού, θεωρούσε ότι θα «τελείωνε» γρήγορα με την Ελλάδα.  Δεν είχε υπολογίσει όμως το σθένος, τη δύναμη και τη μαχητικότητα του ελληνικού λαού, κάθε φορά που καλείται να υπερασπιστεί την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία.  Πολλές είναι οι ηρωικές σελίδες στο «βιβλίο» της Κατοχής.  Σήμερα θα «ξεφυλλίσουμε» μία απ’ αυτές: μία μόνο πτυχή της δράσης, που ανέπτυξε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός.  Που μπορεί και σήμερα να αποτελέσει παράδειγμα σε μία Ευρώπη όπου η απειλητική σκιά της ξενοφοβίας και του ρατσισμού αρχίζει ν’ απλώνεται απειλητικά.
damaskinos
Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός στο εξώφυλλο του περιοδικού TIME
«Έχουν αρχίσει οι μέρες της μεγάλης πικρίας της Ελλάδας. Απρίλιος του 1941. Οι Γερμανοί έχουν φτάσει στην Αθήνα, η σημαία τους ανεμίζει στην Ακρόπολη.  Η Ελλάδα έχει γονατίσει, η Ελλάδα είναι μέσα στο πένθος.
Στην πρωτεύουσα των Ελλήνων ένας άνδρας, μορφή δωρική, πανύψηλη, σαν τα δέντρα των δασών του τόπου του, της ορεινής Δορβιτσάς, στέκεται όρθιος, κοιτάζει από το παράθυρο έξω στο δρόμο το θέαμα του δρόμου. Περνάν βογκώντας οι μαυροφορεμένες γυναίκες του πένθους, οι λαβωμένοι πολεμιστές των αλβανικών βουνών.
Είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός. Είναι ωχρός και αδύνατος από την πολύχρονη φυλακή», γράφει ο Ηλίας Βενέζης.[1]
Arxiepiskopos_Damaskinos
Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός στο γραφείο του
Μνημείο ηρωισμού και θάρρους, ίσως μοναδικό – σε καμιά άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν υπήρξε ανάλογη αντίδραση από θρησκευτικό ηγέτη – αποτελεί η επιστολή του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού προς τις Γερμανικές Κατοχικές δυνάμεις, με την οποία ζητά την προστασία των Ελλήνων Εβραίων[2].
«’Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και ο ακαδημαϊκός κόσμος του Ελληνικού Λαού, διαμαρτύρεται κατά της δίωξης των Εβραίων. Ο ελληνικός λαός, είναι βαθιά λυπημένος όταν έμαθε πως οι γερμανικές αρχές Κατοχής, έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα σταδιακής απέλασης των Ελλήνων της εβραϊκής κοινότητας και ότι οι πρώτες ομάδες των εκτοπισμένων, βρίσκονται ήδη καθ’ οδόν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Πολωνίας. Σύμφωνα με τους όρους της ανακωχής, όλοι οι Έλληνες πολίτες, χωρίς διακρίσεις, φυλής ή θρησκείας, θα έπρεπε να τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης από τις κατοχικές αρχές. Οι Έλληνες Εβραίοι έχουν αποδείξει την αξία τους. Έχουν συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, είναι νομοταγείς πολίτες και κατανοούν πλήρως τα καθήκοντά τους, ως Έλληνες. Έχουν κάνει θυσίες για την Ελλάδα και ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή της πάλης του ελληνικού έθνους, για την υπεράσπιση των αναφαίρετων ιστορικών δικαιωμάτων του.

Στην εθνική μας συνείδηση, όλα τα παιδιά της Μητέρας Ελλάδας αποτελούν μια αναπόσπαστη ενότητα: είναι ισότιμα μέλη του εθνικού σώματος, ανεξαρτήτως θρησκείας. Η αγία Ορθόδοξη θρησκεία μας δεν αναγνωρίζει ανώτερη ή κατώτερη ποιότητα με βάση τη φυλή ή τη θρησκεία και η θρησκεία μας αναφέρει πως: «Δεν υπάρχει ούτε Εβραίος, ούτε Έλληνας» και συνεπώς καταδικάζει κάθε απόπειρα διακρίσεων ή δημιουργίας φυλετικών ή θρησκευτικών διαφορών. Είναι κοινή η μοίρα μας τόσο στις μέρες της δόξας όσο και σε περιόδους εθνικής ατυχίας και είναι άρρηκτοι οι δεσμοί μεταξύ όλων των Ελλήνων πολιτών, χωρίς εξαίρεση, ανεξάρτητα από τη φυλή.

Σήμερα, ανησυχούμε βαθύτατα για την τύχη των 60.000 συμπολιτών μας, οι οποίοι είναι Εβραίοι. Έχουμε ζήσει μαζί και οι δύο την δουλεία και την ελευθερία και εκτιμούμε τα συναισθήματά τους, την αδελφική τους στάση, την οικονομική τους προσφορά και το πιο σημαντικό, τον πατριωτισμό τους.
Αθήνα 23η Μαρτίου 1943»[3].
DAMAKHNOS
Γραμματόσημο με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό
«Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, τον οποίο τιμάμε σήμερα, δεν έπραξε παρά το καθήκον του ως Χριστιανού και ποιμενάρχου. Εφήρμοσε αυτά τα οποία η θρησκεία μας διδάσκει. Δηλαδή ότι μείζων πασών των αρετών είναι η αγάπη, όπως την δίδαξε ο Ιησούς Χριστός και στην Παραβολή του Καλού Σαμαρείτου και όπως γλαφυρά την περιγράφει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος στο 13ο κεφάλαιο της Α’ προς Κορινθίους Επιστολής του. Αλλά και η Δικαιοσύνη, την οποία εφήρμοσε ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, είναι μεγίστη αρετή…», έλεγε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρός Χριστόδουλος, στις τιμητικές εκδηλώσεις που είχε οργανώσει
στις 28/1/2007, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, στον ανδριάντα του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού.[4]
Κατερίνα Χουζούρη

[1] Βενέζη Η., 1981,«Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Οι χρόνοι της δουλείας», εκδ. Εστία, Αθήνα
[2] Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη ηρωική στάση, προστατεύοντας τους Έλληνες Εβραίους της Ζακύνθου, κράτησε και ο τότε Μητροπολίτης της νήσου Χρυσόστομος, καθώς και άλλοι ορθόδοξοι κληρικοί
[3] Η επιστολή αυτή εστάλη στο αρχηγείο των Γερμανικών δυνάμεων κατοχής, το οποίο τελούσε υπό τη διοίκηση του στρατηγού Στροπ. Όταν έλαβε την επιστολή, απείλησε τον Αρχιεπίσκοπο ότι θα τον τουφεκίσει, για να λάβει την απάντηση «Οι Ιεράρχες της Ελλάδος δεν τουφεκίζονται. Απαγχονίζονται. Σας παρακαλώ να σεβαστείτε την παράδοση».
[4] www.ecclesia.gr

Η Λογοτεχνία για το έπος του ΄40

από το Πεμπτουσία
28 Οκτωβρίου 2015
Τέτοιες μέρες, παραμονές της επετείου της 28ης Οκτωβρίου,  συνήθως,  στα σχολεία ασχολούμαστε με λογοτεχνικά κείμενα που αναφέρονται στα γεγονότα αυτά. Προβληματιζόμαστε για το περιεχόμενό τους,  τις ιδέες που αναπτύσσουν, για την οπτική με την οποία τα προσεγγίζουν, για την τεχνική γραφή τους,  το ύφος τους και για την διακειμενικότητά τους.
Οι έλληνες δημιουργοί εμπνεύστηκαν από το έπος του ΄40, και με βάση το βιβλίο τηςΛογοτεχνίας της Β΄ Λυκείου συναντάμε κείμενα που:
  • «δικαιολογούν» την συμμετοχή μας σ΄ αυτό το αιματοκύλισμα των λαών με την εκ βαθέων εξομολόγηση του Στέλιου Ξεφλούδα (1902 – 1984) στο «Οι άνθρωποι του μύθου», όπου τονίζει ότι η υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μας υποχρέωσε να αντισταθούμε :
lxn402
Οι άνθρωποι πηγαίνουν στη γραμμή, ο ένας πίσω απ’ τον άλλο, προς το θάνατο, κατάντησαν το μόριο της σκόνης του κάθε δρόμου. Σκοτώνουν και σκοτώνουνται χωρίς να θέλουν. Ο πόλεμος είναι ένα έγκλημα που γίνεται με ένδυμα επίσημο και μ’ όλα τα παράσημα στο στήθος. Το χρυσάφι και ο πόλεμοςο πόλεμος και το χρυσάφι αυτή είναι η ιστορία ως τώρα του κόσμου. Όμως αυτός ο πόλεμος είναι δίκαιος. Πολεμάμε για να μην υποφέρει ο άνθρωπος απ’ τον άνθρωπο, να μη σκοτώνει ο άνθρωπος τον άνθρωπο, πολεμάμε για να μην υπάρχει ο πόλεμος, να μην υπάρχει στον κόσμο κανένας φασισμός, να μην υπάρχουν δικτάτορες, να απαλλαγεί απ’ τη δικτατορία η χώρα μας. Κάνουμε το χρέος μας απέναντι στον άνθρωπο, όχι απέναντι στο Θεό. … (απόσπασμα)
Ø  Ο  Άγγελος Τερζάκης (1907-1979) στο έργο του  Ο Απρίλης αναφέρεται στον πόλεμο του ΄40 και αποκαλύπτει όλες τις «πτυχές» του Έλληνα, βοηθώντας μας να διακρίνουμε και την άλλη μας πλευρά, όχι μόνο την φωτεινή / ηρωική, αλλά και την σκοτεινή / αντιηρωική:
Ε, παιδί! Φέρε εδώ μια μερίδα λουκουμάδες, στο συνάδελφο!
— Όχι, ευχαριστώ, έφαγα, έκανε ο τραυματίας.
— Δεν πειράζει, τρως άλλη μια. Εγώ κερνάω!
Ντράπηκε κείνος ν’ αρνηθεί το κέρασμα. Κι ώσπου να ‘ρθουν οι λουκουμάδες, ο Μελετίου τον είχε καταφέρει πάλι κάτι να περιγράψει, εντυπώσεις σκόρπιες από τις μάχες.
— Φωνάζετε «αέρα» όταν ορμάτε στην επίθεση;
— Γιατί να φωνάζουμε;
— Έλληνες δεν είσαστε; Οι Έλληνες, όταν ορμούν στη μάχη, φωνάζουν «αέρα»!
— Μα… γίνεται, βλέπεις, τέτοιος σαματάς. Όλμοι, πολυβόλα, πυροβολικό… Τι να τις κάνεις τις φωνές!
— Όχι, οι Έλληνες στην επίθεση φωνάζουν «αέρα»! Είναι ωραίο!
Το φανταράκι ζάρωσε ντροπιασμένο. Αυτό δεν το είχε συλλογιστεί.
— Και η επίθεση γίνεται βέβαια εφ’ όπλου λόγχη, συνεχίζει ο Μελετίου ακατάβλητος.
— Άμα είναι ανάγκη…
— Και οι τσολιάδες, ε; Το τσαρούχι!
— Ποιο τσαρούχι;
— Των τσολιάδων, διάολε!
— Οι τσολιάδες, απάνω, δε φοράνε τσαρούχια.
— Δε φοράνε τσαρούχια;
— Όχι.
— Και γιατί δε φοράνε τσαρούχια;
— Γιατί τα τσαρούχια γλιστράνε στα βράχια. Αρβύλες φοράνε, να, σαν κι εμάς.
Καταπληχτικά πράματα. Ήρθαν οι λουκουμάδες. Σεμνός ο φανταράκος, πήρε το πιρούνι του, έκανε ν’ αρχίσει· όμως δεν τ’ αποφάσιζε. Με το κεφάλι σκυφτό, περίμενε ολοένα κάτι να τον ρωτήσουν. Ίσως και να φοβότανε πως, παρ’ όλα όσα έχει πει, δεν το ξόφλησε ακόμα το κέρασμα.
— Φάε τώρα τους λουκουμάδες σου, κάνει μεγαλόψυχα ο Μελετίου και τον αφήνει ήσυχο για λίγα λεπτά.
Πάνω όμως που ο ανώνυμος συνάδελφος κόντευε να τελειώσει τη μερίδα του, καινούρια εξόρμηση:
— Θα ξαναπάς στο μέτωπο;
— Θα ξαναπάω.
— Σ’ αρέσει;
— …
Η παρέα των γραμματισμένων γέλασε γύρω, με νοήματα σύνθετα: πονηριά, συγκινημένη συμπάθεια, απόκρυφη περηφάνια. Σε λίγες μέρες θα τραβούσανε κι αυτοί για κει πάνω, θα βαφτίζονταν στην κολυμπήθρα των ηρώων. Φρίκη γοητευτική… Κι όμως, ο Μελετίου, κάπου θα τα κατάφερνε πάλι να κολλήσει, ούτε κουβέντα! Όπως σκάλωσε στη συζυγαρχία, θα τα κατάφερνε να χωθεί και σε καμιά γωνιά ακόμη πιο προφυλαγμένη κι άνετη: βοηθός σιτιστή, συσσιτιάρχης, αποθηκάριος, οτιδήποτε. Από το στρατόπεδο της Αγίας Παρασκευής, στην Αθήνα, άλλο δεν έκανε παρά να έχει το ληστρικό μάτι ξύπνιο, το εμπορικό του δαιμόνιο άγρυπνο, ν’ αρπάξει την πρώτη ευκαιρία. Όχι πως θα δειχνότανε κατώτερος σε θάρρος από άλλους, αν το ‘φερνε η κατάρα να βρεθεί κι αυτός μια μέρα στη ζώνη της φωτιάς. Όμως, από ένα είδος ψυχόρμητο, το θαρρούσε καθήκον απέναντι στον εαυτό του, ζήτημα φιλότιμου, να εξαντλήσει πρώτα κάθε δυνατότητα διαφυγής, κάθε περιθώριο κατεργαριάς, για να ξεχωρίσει έτσι από το κοπάδι των κουτών, που πολεμάνε αδιαμαρτύρητα. Να διατρανώσει την εξυπνάδα του.
— Άλλη μια λουκουμάδες, συνάδελφε;
— Όχι, όχι! έκανε πανικόβλητος ο φανταράκος.
Σηκώθηκε ευχαριστώντας.
— Λοιπόν, καλή τύχη! τον κατευόδωσε ο Μελετίου.
Ο τραυματίας έκανε ένα αδέξιο νόημα γι’ αποχαιρετισμό. Ύστερα, τραμπαλίζοντας το σκεβρωμένο του κορμάκι, βγήκε στο δρόμο.
Ο Μελετίου τον είχε ακολουθήσει με τα μάτια ώσπου χάθηκε πέρα. Και τότε είπε στην παρέα, τεντώνοντας τα φρύδια του μ’ έμφαση:
— Λοιπόν, είδατε, βρε παιδιά, τι απλοί που είναι οι ήρωες; ούτε που τον πιάνει το μάτι σου αυτόν εδώ. Κι όμως!

  • Ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης (1900-1971) στον Τελευταίο Σταθμό μας μιλάει με «παραμύθια και παραβολές» για να μας αποκαλύψει σκληρές αλήθειες για τον πόλεμο, τον άνθρωπο, την Ελλάδα, την ιδιοτέλεια των πολιτικών και να μας επιτρέψει  στο τέλος να αισθανθούμε αισιόδοξοι  μιλώντας για τον ήρωα:
 ένα παρθένο δάσος σκοτωμένων φίλων το μυαλό μας.
Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές
είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη                    
 δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή
πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε…»                    95
 γιατί είναι αμίλητη και προχωράει·
 στάζει τη μέρα, στάζει στον ύπνο
 μνησιπήμων πόνος.
Να μιλήσω για ήρωες να μιλήσω για ήρωες: ο Μιχάλης        90
που έφυγε μ’ ανοιχτές πληγές απ’ το νοσοκομείο
ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη
 που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία,
 ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας· «Στα σκοτεινά
πηγαίνουμε στα σκοτεινά προχωρούμε»
 Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά.

Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ’ αρέσουν.
Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου 1944
(απόσπασμα)
  • Ο δεύτερος έλληνας νομπελίστας ποιητής, ο Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996), στο έργο του Άξιον Εστί και στο απόσπασμα που επιλέγεται στο σχολικό εγχειρίδιο (Τα Πάθη, άσμα η’) αναφέρεται στις άθλιες συνθήκες ζωής μετά την γερμανική εισβολή και κατοχή, τον ευτελισμό του ανθρώπου, τη θλίψη των γυναικών για τον θάνατο των ανδρών και των αγοριών τους. Τέλος, η απόγνωση γίνεται ελπίδα  με το  χέρι της αντίστασης  που θα γράψει  στους τοίχους ΨΩΜΙ και ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ…
ΓΥΡΙΣΑ τα μάτια * δάκρυα γιομάτα
            κατά το παραθύρι
Και κοιτώντας έξω * καταχιονισμένα
            τα δέντρα των κοιλάδων
Αδελφοί μου, είπα * ως κι αυτά μια μέρα
            κι αυτά θα τ’ ατιμάσουν
Προσωπιδοφόροι * μες στον άλλο αιώνα
            τις θηλιές ετοιμάζουν
Δάγκωσα τη μέρα * και δεν έσταξε ούτε
            σταγόνα πράσινο αίμα
Φώναξα στις πύλες * κι η φωνή μου πήρε
            τη θλίψη των φονιάδων
Μες στης γης το κέντρο * φάνηκε ο πυρήνας
            που όλο σκοτεινιάζει
Κι η αχτίδα του ήλιου * γίνηκεν, ιδέστε
            ο μίτος του Θανάτου!
Ω πικρές γυναίκες * με το μαύρο ρούχο
            παρθένες και μητέρες
Που σιμά στη βρύση * δίνατε να πιούνε
            στ’ αηδόνια των αγγέλων
Έλαχε να δώσει * και σε σας ο Χάρος
            τη φούχτα του γεμάτη
Μεσ’ απ’ τα πηγάδια * τις κραυγές τραβάτε
            αδικοσκοτωμένων
Τόσο δεν αγγίζουν * η φωτιά με το άχτι
            που πένεται ο λαός μου
Του Θεού το στάρι * στα ψηλά καμιόνια
            το φόρτωσαν και πάει
Μες την έρμη κι άδεια * πολιτεία μένει
            το χέρι που μονάχα
Με μπογιά θα γράψει * στους μεγάλους τοίχους
            ΨΩΜΙ ΚΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Οι πνευματικοί άνθρωποι της εποχής, οι δημιουργοί, «κατέγραψαν» τα γεγονότα με αντικειμενικότητα, ειλικρίνεια, αυτοκριτική διάθεση αλλά και με αισιοδοξία για μια καλύτερη, ποιοτικότερη, ανθρωπινότερη ζωή. Την  τελευταία την απέδωσαν  αποκλειστικά στους ήρωες, στο «φαναράκι, στον Μιχάλη, στο χέρι της αντίστασης», δηλαδή στο λαό. Μπορεί κανείς να αμφιβάλει γι΄ αυτό;

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2015

Τύρνα (το χωριό μου) και η Ρόζα Ιμβριώτη

roza
Τον Ιούνη του 1944 μου ανατέθηκε η Διεύθυνση του Φροντιστηρίου της Τύρνας. Έμεινα αποσβολωμένη. Σ” αυτό το μικρό χωριό με τους 671 κατοίκους, σε ύψος κάπου 1200μ. μέσα στην αγκαλιά του Κόζιακα έπρεπε να στήσω ένα Παιδαγωγικό Φροντιστήριο. Ούτε διδακτήριο, ούτε προσωπικό , ούτε διδαχτικό υλικό, ούτε βοηθήματα, ούτε βιβλιοθήκη, ούτε καταλύματα, ούτε…ούτε…
– Γίνεται , Συναγωνιστή, φροντιστήριο έτσι;
– Έχουμε μην ξεχνάς εμείς οι Έλληνες και το «κρυφό σχολειό». Δεν έχουμε δασκάλους, τα σχολεία μένουν κλειστά. Είναι ανάγκη να φτιάξουμε δασκάλους. Πήγαινε. Εκεί απάνω, (εννοούσε την Καστανιά) , θα βρεις τον Καραγιώργη, αυτός θα τα βολέψει όλα, λέει ο Συναγωνιστής Γραμματέας της Παιδείας Πέτρος Κόκκαλης.
Ξεκινάω. Περνώ δυο φορές ξυπόλυτη την επικίνδυνη ζώνη κοντά στην Πόρτα και βρίσκω τον Κ.Καραγιώργη κ” έπειτα το Σ.Μπαρμπουνάκη. Μένω κατάπληχτη. Τι έξαρση ήταν εκείνη, λες ακόμα και τα λόγια τους ήταν σπαθιές. Αυτοί οι άνθρωποι ατάραχοι, γαλήνιοι, καλοί καραβοκύρηδες μέσα στη φουρτούνα συγκροτούν τα ασυγκρότητα και τα βγάζουν πέρα όλα μια χαρά. Ανάταση παντού, από τον » σύνδεσμο» ως τον «καθοδηγητή» κι ο λαός από δίπλα παραστέκει. Οι δάσκαλοιόθε κι αν στρέψω έχουν γίνει μια «κατεξοχήν» δύναμη λαομορφωτική και πολιτιστική.
Περπατώ τώρα στα πόδια του Κόζιακα την πανάρχαια ρωμαϊκή οδό και γοητεύομαι. Μόνος που δεν έχει κατανόηση είναι ο «συναγωνιστής» – έτσι το λέγανε – που πρέπει να με πάει σηκωτή στην Τύρνα. Είναι ένα τρισχαριτωμένο γαϊδουράκι. Από τη στιγμή που ξεκινήσαμε έβαλε στόχο το ζεστό ψωμί στον τορβά μου. Του το δίνω, το τρώει όλο και μένουμε νηστικοί από κει και πέρα κ” οι δυό. Ύστερα από κάμποσο διάστημα αρνιέται να περπατήσει. Αναγκάζομαι να κατεβώ και να τον σέρνω από το σκοινί. Έτσι μπαίνω στην Τύρνα.
– Πώς να τα βγάλω πέρα;
Η αγωνία μου μεγαλώνει. Το χωριό είναι σχεδόν ολότελα καταστρεμμένο. Με δέχονται καμμιά τριανταριά σπουδαστές, αγόρια και κορίτσια. Αποφασίζουμε να συγκεντρωθούμε το απόγευμα κατά τις 5. Πάω να ησυχάσω. Στο μικρό δωματιάκι βρίσκω μια πολύτιμη συνεργάτισσα, τη Βάγια. Μιλήσαμε λίγο, πλύθηκα, έφαγα κ” έπεσα να ξεκουραστώ. Κατά τις 4 1/2 μ.μ. χτυπάει κάποιος την πόρτα: » Δε μπορώ να ξυπνήσω κανένα, όλα τα παιδιά κοιμούνται!». Ανασηκώνομαι ζαλισμένη .
» Βάγια σήκω». Η Βάγια κοιμάται μακάρια. Μα κ” εγώ μισοζαλισμένη πέφτω στο ντιβάνι. Ο φούρναρης γνωματεύει » Δε θα βγάλετε την ήρα από το στάρι». Τέλος στις 6μ.μ. μαζευόμαστε όλοι στο χώρο που θα τον είχαμε τραπεζαρία. Είναι ημιϋπόγειο 20Χ8 μ. Μείναμε καναδυο ώρες συζητώντας. Όταν βγήκαμε είχαμε την εντύπωση κι η Βάγια κ” εγώ ότι όλα θα πάνε καλά.
Τα παιδιά στεγάστηκαν στα διάφορα σπίτια. Το προσωπικό μαζεύτηκεε σ” ένα μικρό ωραίο σπίτι, μέσα στα έλατα, μπροστά σ” ένα θαυμάσιο φαράγγι. Όλοι γύρω μας παραστέκουν. Ο » Κίσσαβος», συνταγματάρχης του ΕΛΑΣ , δάσκαλος το επάγγελμα, όλο με παίρνει στο τηλέφωνο κι όλο ρωτάει για την υγεία μας. Μας στέλνει γιατρό. Ο Μπαρμπουνάκης, δάσκαλος κι αυτός, γίνεται ο φύλακας άγγελος του Φροντιστηρίου. Στέλνει κι όλο στέλνει από διδακτικό υλικό ως τα καλύτερα φαγώσιμα. Κι όλο μας δίνει συμβουλές.
Ο Πέτρος Κόκκαλης, καθηγητής του Πανεπιστημίου, μας κόβει συσσίτιο αξιωματικού και μας φροντίζει. Στέλνουν και περίφημους συνεργάτες. Φτάνει η Ξένη, διπλωματούχος της Σορβόννης για το μάθημα της ψυχολογίας, φτάνει ο Ν.Π. αρχαιολόγος για την ιστορία. Έρχονται οι καλύτεροι δάσκαλοι της περιφέρειας, ο Π., ο Μ. κ” η Αδαμίδου. προς το τέλος φτάνει κι ο ζωγράφος Κώστας ο Θετταλός.
Μα το καμάρι του Φροντιστηρίου είναι το ανθρώπινο υλικό, οι σπουδαστές κι οι σπουδάστριες, στην αρχή 85 και στο τέλος 107. Βλέπω γύρω μου τα νειάτα που έρχονται έπειτα από εφιαλτικά γεγονότα που γίνηκαν στην περιοχή τους , που έχουν καταματωμένα τα πόδια και αμυχές στα χέρια και στο πρόσωπο, που κρύφτηκαν σε φαράγγια και σε χαντάκια στις δημοσιές , που πέρασαν την επικίνδυνη ζώνη που τη θερίζουν οι Γερμανοί, που γλύτωσαν από αλλεπάλληλα μπλόκα ως να φτάσουν στην Τύρνα περπατώντας 10 και 15 μέρες. βλέπω αυτά τα νειάτα να με κοιτάζουν με φρέσκια και παληκαρίσια ματιά, γεμάτα εμπιστοσύνη .
Όλοι και όλες είναι τελειόφοιτοι του Γυμνασίου ή σπουδαστές της Παιδαγωγικ’ής Ακαδημίας, είναι προπάντων , κι αυτό το λένε με περηφάνεια , ΕΠΟΝΙΤΕΣ!
Το Φροντιστήριο λειτουργούσε στο μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο της Τύρνας. Ο ντόπιος δάσκαλος στην αρχή ήταν δύσπιστος, έπειτα γίνηκε φανατικός οπαδός μας και μας βοήθησε πολύ ως το τέλος.
Το πρόγραμμα μας καταρτίστηκε έτσι:
Το πρωί από τις 7 1/2 – 1μ.μ κάναμε τα θεωρητικά μαθήματα.
Ρ. Ιμβριώτη: Παιδαγωγικά: Βάσεις για μια δημοκρατική παιδεία. Οργάνωση της Παιδείας. Περισχολικά ιδρύματα. Σχολείο Αναλφαβήτων – Επιμόρφωση. Αγωγή του πολίτη (Σκίτσο μιας δημοκρατικής αγωγής). Ο Δάσκαλος. Διοίκηση της Παιδείας.
Ξένη: Ψυχολογία του παιδιού και Πειραματική Ψυχολογία. Τεστ , επαγγελματικός προσανατολισμός. Ασκήσεις.
Ο φιλόλογος Ν.Π.: Ελληνική Ιστορία, Ιστορία Νέων Χρόνων και κυρίως η ελληνική Επανάσταση και το νόημά της.
Γίνονται ομιλίες και συζητήσεις με τους ξένους επισκέπτες 12- 1μ.μ.κάθε μέρα.
Το απόγευμα 4μ.μ. – 7μ.μ. λειτουργούσε το Δημοτικό Σχολείο. Οι Δάσκαλοι μοιράστηκαν τις τάξεις και εφάρμοζαν το «σχολείο εργασίας». Ανάλαβαν και τους αναλφάβητους και τα νήπια με τις οδηγίες μας.
Στις 7 1/2 μ.μ. Συσσίτιο – Συζητήσεις και Ψυχαγωγία.
Μετά το Συσσίτιο ήταν η ώρα της ξεκούρασης και της περισυλλογής. Αρχίζαμε με κάποιο σκετς ή κάποια τραγούδια. Έπειτα διαβάζαμε τις ανακοινώσεις της Π.Ε.Ε.Α, ακούγαμε αφηγήσεις από τη ζωή των παιδιών στον απελευθερωτικό αγώνα, συχνά γινόταν ομιλίες από περαστικούς. Μιλούσαμε οι καθηγητές. Εγώ μίλησα για τον Παλαμά , η Ξένη για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, ο Π. » για την περιοχή του Πηλίου», ο Κ. Θετταλός για την «Τέχνη» , ο Σαράτσης ο γιατρός «για την υγιεινή»κ.λ.π.
Γίνεται πραγματικά τα βράδυα αυτά κάτω από τις δυο λυχνίες κέντρο εκπολιτιστικό το Φροντιστήριο. Σιγά – σιγά προβάλλλουν οι μορφές των χωρικών στα παράθυρα και στις πόρτες. Έπειτα αρχίζουν να συζητούν και στο τέλος ο γεροντώτερος μας μιλεί για τα «λαϊκά δικαστήρια». Σ’ένα απ” αυτά είναι δικαστής. Το Φροντιστήριο κάνει εκδρομές και συχνά μιλούμε , το προσωπικό, πάνω στα προβλήματα του χωριού.
Αλλά το Φροντιστήριο είχε και τις επίσημες ώρες του.
Την πρώτη Κυριακή από τη λειτουργία του γίνηκαν τα εγκαίνια. Μαζεύτηκαν από τα γύρω χωριά κάπου 1500 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά, με τα φαγιά τους. Πήρε τη μορφή πανηγυριού. μίλησα πρώτη εγώ για το σκοπό του Φροντιστηρίου και την αποστολή του Δασκάλου. Θυμάμαι πως κατάληξα περίπου έτσι:
» Η αποστολή του Δασκάλου είναι να φτιάξει ανθρώπους , μα για να φτιάξουμε ανθρώπους, πρέπει πρώτα εμείς να γίνουμε άνθρωποι . Δεν μπορούμε να μείνουμε έξω από τους αγώνες του λαού , να μην κάνουμε δήθεν πολιτική. Γιατί τότε κάνουμε πολιτική αντίθετη από τα συμφέροντα του λαού. Εμείς θα φτιάξουμε ανθρώπους συνειδητούς και ελεύθερους . Χρέος μας είναι να σταθούμε πλάγι στο λαό μας και στην ανάγκη να τον οδηγήσουμε».
Έδωκαν τον όρκο τα παιδιά κ” έπειτα μιλεί ο καπετάνιος της Ι Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Γίνηκε πανζουρλισμός. Μιλεί για τον ΕΛΑΣ και τους σκοπούς του. » Έφτασε , λέει , η ώρα της απελευθέρωσης. Χαιρετίστε τις σημαίες μας. Ο κατακτητής ψυχορραγεί. Ετοιμαστήτε για τα νέα σας καθήκοντα. Με σας πρωτοπορία θα φτιάξουμε μιαν ευτυχισμένη Ελλάδα». Το πανηγύρι κράτησε ως τη νύχτα.
Δεύτερη επίσημη μέρα για το Φροντιστήριο ήταν η είδηση πως θα περάσει ο δοξασμένος στρατηγός Στέφανος Σαράφης. Τον δέχτηκε το Φροντιστήριο κι ο λαός με λουλούδια και τραγούδια
«…Βροντάει ο Όλυμπος …» .Στέκεται συγκινημένος ο Στρατηγός . Έπειτα ακουμπάει το ένα του πόδι σε μια καρέκλα του καφενείου και μιλάει. Θυμάμαι μόνο το τέλος:
» Τιμημένα μου παιδιά! Όσοι έπεσαν για το λαό, για την Πατρίδα, αιώνια θα ζήσουν. Οι άλλοι όσοι μείναμε , εμπρός για τη λαϊκή δημοκρατία, εμπρός να γίνουμε δημιουργοί μιας νέας Ελλάδας».
Η τρίτη επίσημη μέρα ήταν όταν έφθασε πάνω σε μια μοτοσυκλέττα ο Κ. Καραγιώργης . Τελείωνε το Φροντιστήριο κ” ήρθε και παρακολούθησε τα τελευταία μαθήματα. Μίλησε κάπου 1 1/2 ώρα:
» Ευχαριστώ , είπε, για όσα το Φροντιστήριό σας πέτυχε. Ο Θεσσαλικός λαός εχτίμησε τη δουλειά σας . Η Π.Ε.Ε.Α. στέλνει στον καθένα σας διορισμό στην περιοχή σας. Περιμένουμε να βοηθήσετε την ενότητα του λαού, να ενισχύσετε την απελευθερωτική ορμή του, να του σταθείτε να εξασφαλίσει μιαν ελεύθερη ζωή. Σταθείτε στο πλευρό του.»
Τελείωσε το Φροντιστήριο. Τα τελευταία μου λόγια ήταν :
» Σας θαυμάζω, σας καμαρώνω και σας καλοτυχίζω παιδιά της Ελλάδας. Με σας είμαι σίγουρη πως θα δημιουργήσουμε μιαν Ελλάδα λεύτερη, χαρούμενη, δημοκρατική».
Ήταν στιγμές ανάτασης και πεποίθησης για την Νίκη, Το Φροντιστήριο μετά δίμηνη λειτουργία διαλύθηκε, όμως ο σπόρος που έρριξε βλάστησε. Βλέπω πότε -πότε τους παλιούς μαθητές , άντρες τώρα, γεμάτους προκοπή μα και προσμονή , πότε ο λαός θα δει τις θυσίες του να καταξιώνονται.
Ρόζα Ιμβριώτη
Το κείμενο της Ρόζας Ιμβριώτη βρίσκεται στην Επιθεώρηση Τέχνης του Μαρτίου – Απριλίου 1962, τεύχος 87-88, αφιέρωμα στην Αντίσταση

Η Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912...

ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ: Η Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912...: Η νίκη στα Γιαννιτσά άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Μολονότι η νίκη των Γιαννιτσών ήταν πολύ σπουδαία για την π...

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2015

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2015

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2015

Το υποχρεωτικό μάθημα Soji No Jikan

Στο τελευταίο θρανίο της Πάτρας: Το υποχρεωτικό μάθημα Soji No Jikan: Στο σχολείο υπάρχουν πολλά βασικά μαθήματα που κάνουν τα παιδιά, Μαθηματικά, Γλώσσα, Ιστορία κλπ.,  υπάρχουν όμως και μαθήματα επιλογής που...

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Αναπαράσταση ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης

Εξαιρετική αναπαράσταση της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης, της Καμάρας, του Ιππόδρομου, της Βασιλικής του Γαλέριου κλπ!

Η Καμάρα (Αψίδα του Γαλερίου) είχε 8 πεσσούς και ήταν σκεπασμένη με θόλο(!), ο Ιππόδρομος μήκους 450 μέτρων έφτανε ως τη θάλασσα (η τελευταία έφτανε ψηλά μέχρι τη σημερινή οδό Μητροπόλεως).

Η Ροτόντα ήταν αφιερωμένη στην αρχαία θρησκεία, το ανάκτορο είχε δεκάδες κτίρια, ανάμεσά τους τη Βασιλική, την κατοικία του καίσαρα, την αψιδωτή αίθουσα, δευτερεύοντα κτίσματα και όλο το συγκρότημα περιστοιχιζόταν από ψηλά τείχη (που έφταναν περίπου στο ύψος της σημερινής οδού Εθνικής Αμύνης).
assets LARGE t 420 54525797 type12713
Η εντυπωσιακή απεικόνιση της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης.

Έτσι ήταν το Γαλεριανό συγκρότημα, ένας από τους μνημειακούς πυρήνες της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης, η παρουσία του οποίου στη θέση της πλατείας Ναβαρίνου, της Δημητρίου Γούναρη και των γύρω οδών καθόρισε και τον πολεοδομικό ιστό της σύγχρονης πόλης στο κέντρο.

Στο πλαίσιο της αναστήλωσης του μνημειακού χώρου, έγινε η ψηφιακή αναπαράσταση του συγκροτήματος, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης (πρώην ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ) με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και κυκλοφορεί έτσι ένας οδηγός τσέπης, διαφορετικός από τους άλλους, ευρηματικός και ενδιαφέρων, που κυκλοφορεί με τίτλο «Γαλεριανό Συγκρότημα. Μια εικονική περιήγηση».

Κείμενα

Οι τρισδιάστατες αναπαραστάσεις, που συνοδεύονται από επεξηγηματικά κείμενα, δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη του αρχαιολογικού χώρου να κατανοήσει τη μορφή των κτιρίων στην εποχή λειτουργίας τους (4ος-7ος αιώνας μ.Χ.) και να αποκτήσει μια πληρέστερη εικόνα της νοτιοανατολικής περιοχής της αρχαίας Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα της συνοικίας του ανακτόρου.
assets LARGE t 420 54525798 type12128
Αναπαράσταση από το Ανάκτορο του Γαλερίου και ψηφιακός χάρτης των μνημείων του Γαλεριανού συγκροτήματος σήμερα
Από το φθινόπωρο οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να... περιδιαβαίνουν το Γαλεριανό συγκρότημα σε μια εικονική περιήγηση, που θα προβάλλεται στην αίθουσα πολυμέσων της ΕΦΑ, στη διασταύρωση των οδών Δημ. Γούναρη και Αλ. Σβώλου.

«Το συγκρότημα του Γαλερίου είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο συγκρότημα της πόλης, άμεσα συνδεδεμένο με την εποχή της Υστερης Αρχαιότητας της Θεσσαλονίκης. Η μοναδικότητα της Ροτόντας για παράδειγμα μπορεί να συγκριθεί με τον Πάνθεον της Ρώμης, και αυτό δεν αποτελεί υπερβολή.

Ο αρχαιολογικός άξονας από το Επταπύργιο μέχρι τη θάλασσα και την οπτική επαφή του με το βουνό των θεών, τον Ολυμπο, και τον ισχυρό οικουμενικό συμβολισμό του είναι ο σημαντικότερος της ιστορίας της πόλης», αναφέρει στο «Εθνος» ο αναπληρωτής διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, Σταμάτης Χονδρογιάννης.
assets LARGE t 420 54525799 type12128
Η Ροτόντα όπως είναι σήμερα και η ψηφιακή αναπαράστασή της

Σήμερα είναι ορατό και επισκέψιμο ένα σημαντικό, αλλά περιορισμένο σε έκταση, τμήμα του Γαλεριανού συγκροτήματος, το οποίο σώζεται στον αρχαιολογικό χώρο της πλατείας Ναβαρίνου και στον πεζόδρομο της οδού Δημ. Γούναρη, μεταξύ των οδών Αλ. Σβώλου και Ι. Μιχαήλ, μαζί με την Καμάρα και τη Ροτόντα.

Τον Ιππόδρομο τον έχουν... καταπιεί οι πολυκατοικίες της οδού Δημ. Γούναρη και μέχρι τη Νέα Παραλία, τμήματά του ωστόσο υπάρχουν ακόμη στα υπόγειά τους.

«Η αναπαράσταση ήταν μια δουλειά δύσκολη και επίπονη. Ηταν ένας συνδυασμός στοιχείων των αρχαιολογικών ανασκαφών και της βιβλιογραφικής έρευνας. Για τα κτίσματα για τα οποία δεν υπάρχουν ανασκαφικά δεδομένα, όπως τα επιμέρους τμήματα του Ιππόδρομου, το περίκεντρο κτίριο, οικοδομικά τετράγωνα με οικίες, κ.ά.

Βασιστήκαμε στη μελέτη της αρχιτεκτονικής μορφής ανάλογων δημοσιευμένων οικοδομημάτων», μας λέει η αρχιτέκτονας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, Φανή Αθανασίου, μία από τις συντάκτριες του οδηγού - οι άλλες τρεις είναι η Βενετία Μάλαμα, η Μαρία Μίζα και η Μαρία Σαραντίδου, ενώ την τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση έκανε ο αρχιτέκτονας Φώτης Τσακμάκης.
assets LARGE t 420 54525800 type12128
Αψίδα του Γαλερίου, κύρια λεωφόρος και στοές (αναπαράσταση)
Αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας τη δυναμική της Θεσσαλονίκης, ο Γαλέριος την επέλεξε ως έδρα του από το 299 ως τον θάνατό του το 311 μ.Χ.

Το Γαλεριανό συγκρότημα, κατασκευασμένο σύμφωνα με τις αρχές σχεδιασμού που χαρακτηρίζουν αυτοκρατορικές πόλεις της Τετραρχίας, αποτελείται από το ανάκτορο, την Αψίδα-θριαμβικό τόξο (Καμάρα), τη Ροτόντα και τον Ιππόδρομο, ήταν δε το αυτοδύναμο κέντρο της αυτοκρατορικής εξουσίας που συγκέντρωνε τις διοικητικές, πολιτικές και θρησκευτικές αρμοδιότητες του αυτοκράτορα.

Η ανέγερση των ανακτόρων στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε στο τέλος του 3ου αιώνα μ.Χ., όταν ο Γαλέριος ολοκλήρωσε την εκστρατεία του κατά των Περσών, νικώντας τον βασιλιά Ναρσή στην Αρμενία (298 μ.Χ.).

Η «ταυτότητα» των μνημείων

Το σημαντικότερο μέρος του συγκροτήματος καταλάμβανε το ανάκτορο, που χτίστηκε στις παρυφές της πόλης, δίπλα στο ανατολικό τείχος, και έφτανε μέχρι τη θάλασσα (οδός Μητροπόλεως), ενώ στο δυτικό του όριο πρέπει να έφτανε έως την οδό Απελλού. Από τα πιο μεγαλοπρεπή κτίρια ήταν η Βασιλική, που λειτουργούσε ως χώρος υποδοχής και ακροάσεων.

Δυτικά της Βασιλικής υπάρχει μια σημαντική κτιριακή ενότητα του ανακτόρου, που αποτελείται από ένα κτίσμα 30Χ40 μ. με 11 χώρους.

Εκατέρωθεν ενός μακρύ διαδρόμου ήταν τα λουτρά και το Οκτάγωνο, που σύμφωνα με την ιστορική έρευνα προορίζονταν για αίθουσα ακροάσεων ή αίθουσα του θρόνου των ανακτόρων, ενώ αργότερα λειτούργησε και ως χριστιανικός ναός.

Η καταστροφή του Οκτάγωνου τοποθετείται τον 7ο αιώνα μ.Χ., εποχή που η Θεσσαλονίκη συγκλονίστηκε από ισχυρούς σεισμούς. Το βορειότερο κτίσμα του ανακτόρου ήταν η Αψιδωτή Αίθουσα, που χρησιμοποιούνταν για τη διοργάνωση συμποσίων και άλλων τελετών.

Ο ιππόδρομος αποτελούσε έναν κατεξοχήν σημαντικό πολιτικό χώρο, κατά τους χρόνους της Τετραρχίας. Είχε μήκος 450 μέτρα και πλάτος 95 μέτρα. Στο βόρειο τμήμα του (σήμερα οδός Αγαπηνού) που ήταν καμπύλο, σχηματίζονταν 12 χώροι που πλαισίωναν την κεντρική είσοδο και χρησίμευαν για τη στάθμευση και την εκκίνηση των αρμάτων, ενώ τα καθίσματα ήταν υπερυψωμένα σε σχέση με τον στίβο.

Ο ιππόδρομος κατασκευάστηκε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. και σύμφωνα με τις γραπτές πηγές συνέχισε να λειτουργεί τουλάχιστον μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ. Το βορειότερο κτίριο ήταν η Ροτόντα που κατά την τετραρχική περίοδο ήταν ναός αφιερωμένος στην αρχαία θρησκεία.

Η μετατροπή του σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο στους Ασώματους ή Αρχαγγέλους και τα εξαιρετικής ποιότητας ψηφιδωτά ανάγονται στην παλαιοχριστιανική περίοδο (4ος-6ος αιώνας μ.Χ.). Οι μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις που έγιναν στο μνημείο κατά την περίοδο αυτή επιβάρυναν τη στατική του επάρκεια, ενώ οι σεισμοί του 7ου αιώνα μ.Χ. κατέστρεψαν την αψίδα του ιερού και το υπερκείμενο τμήμα του θόλου.

Νότια της Ροτόντας υπήρχε η θριαμβευτική Αψίδα του Γαλέριου (γνωστή σήμερα ως Καμάρα), η οποία κτίστηκε μεταξύ των ετών 298 και 305 μ.Χ., πιθανόν σε ανάμνηση της εκστρατείας και της νίκης του Γαλέριου κατά των Περσών.

Το οικοδόμημα αποτελούνταν από οκτώ πεσσούς, διατεταγμένους ανά τέσσερις σε δύο παράλληλες σειρές, με τρία τοξωτά ανοίγματα ανάμεσά τους. Από τους πεσσούς σήμερα σώζονται μόνο τρεις.

Την Καμάρα, που ήταν σκεπασμένη με θόλο, διέσχιζε η σημαντική οδική αρτηρία, η ρωμαϊκή Decumanus maximus, η Μέση Οδός ή Λεωφόρος (σημερινή Εγνατία) όπως την έλεγαν οι Βυζαντινοί - κατάλοιπά της έχουν βρεθεί κάτω από το οδόστρωμα της Εγνατίας, στην οδό Βενιζέλου, στα έργα κατασκευής του μετρό.



ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ritizal@pegasus.gr
Πηγή: ethnos.gr



Thessaloniki Arts and Culture  http://www.thessalonikiartsandculture.gr

Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2015

Δευτέρα 5 Οκτωβρίου 2015

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015